Massive Bleedings  (krwawienia i krwotoki zagrażające życiu)

Massive Bleedings jest jednym z najistotniejszych haseł ratownictwa taktycznego i medycyny pola walki jak również jest wyzwaniem dla służb cywilnych. Tamowanie krwawień i krwotoków jest również pierwszą czynnością medyczną, jaką należy wykonać według protokołu MARCHE. Przede wszystkim dlatego, że krwotoki zewnętrzne stanowią najczęstszą odwracalną przyczynę zgonów zarówno na polu walki jak i w zdarzeniach cywilnych: wypadkach masowych, klęskach żywiołowych czy katastrofach budowlanych.

Od szybkiego, a przy tym skutecznego zatamowania krwawienia, bardzo często zależy zdrowie i życie poszkodowanego. Właśnie dlatego na wyposażeniu każdego żołnierza, funkcjonariusza czy ratownika powinny znajdować się akcesoria umożliwiające opanowanie krwotoku. Są to w szczególności: stazy taktyczne (inaczej nazywane opaskami uciskowymi), opatrunki indywidualne typu izraelskiego (opatrunek uciskowy) oraz opatrunki hemostatyczne.

Massive Bleedings – skuteczne tamowanie krwotoków

Massive Bleedings, jak już zostało wspomniane, jest elementarną czynnością z zakresu TCCC. Zajmuje też pierwsze miejsce w protokole MARCHE, który pozwala w usystematyzowany sposób udzielić pomocy poszkodowanemu w warunkach taktycznych.

Istotą Massive Bleedings jest więc konieczność zatamowania krwotoków zewnętrznych, które mogą być bezpośrednią przyczyną zgonu na polu walki. W warunkach bojowych, niesienie pomocy jest bardzo utrudnione, dlatego też żołnierze przeszkoleni są zarówno w zakresie samopomocy, jak i pomocy koleżeńskiej – SABA.

Obecnie staza taktyczna, opatrunek uciskowy, opatrunek hemostatyczny oraz skompresowana jałowa gaza są standardem wyposażenia medycznego indywidualnego żołnierza (IPMed lub IFAC). Co ważne, w pierwszej kolejności należy używać opaski z pakietu osoby poszkodowanej.

Ważne jest również to, by pamiętać, że po prawidłowym założeniu stazy taktycznej, należy w widocznym miejscu zapisać czas i datę jej zaciśnięcia. Z kolei na policzku bądź czole należy napisać dużą literę T, co jest znakiem dla ratowników, że poszkodowany ma już założoną opaskę zaciskową.

Bardzo istotne jest, że staza nie powinna znajdować się na kończynie dłużej niż 90 minut, lecz najkrócej jak to jest możliwe. Wydłużony czas utrzymania stazy może wynikać tylko i wyłącznie z braku szybkiej możliwości ewakuacji poszkodowanego do szpitala polowego lub innej placówki medycznej.

Massive Blendings: metody tamowania krwotoków

Massive Blendings – tamowanie krwawień może mieć kluczowe znaczenie dla powodzenia akcji ratunkowej i utrzymania przy życiu osoby poszkodowanej. Właśnie dlatego niezwykle ważna jest wiedza, teoretyczna i praktyczna, co zrobić w przypadku masywnego krwawienia.

Na polu walki metody opanowywania krwawień ograniczają się w zasadzie do założenia stazy taktycznej, opatrunków uciskowych lub opatrunków hemostatycznych. Każdy żołnierz/funkcjonariusz i ratownik powinien być zatem wyposażony w specjalistyczny sprzęt, który umożliwi mu udzielenie pierwszej pomocy.

W apteczce taktycznej powinny znaleźć się chociażby:

• staza taktyczna, opaska zaciskowa,
• opatrunki uciskowe,
• opatrunki izraelskie,
• opatrunki hemostatyczne,
• plastry, bandaże, kompresy.

Stazy taktyczne do tamowania krwotoków

Stazy taktyczne są najpopularniejszym produktem do tamowania krwotoków stosowanym w warunkach pola walki - TCCC. Stazy są równie nazywane opaskami zaciskowymi lub „turniquate”, które w szybki sposób pozwalają zatamować nawet najbardziej masywne krwawienia na kończynach – zwłaszcza, gdy inne dostępne metody (uniesienie kończyny czy opatrunek uciskowy) nie przynoszą pożądanego rezultatu.

Opaski te są stałym i podstawowym elementem wyposażenia żołnierzy biorących udział w działaniach bojowych. Podobnie powinno być w przypadku funkcjonariuszy innych służb oraz ratowników, którzy podczas codziennej służby podejmują interwencje, z dużym ryzykiem wymiany ognia czy użycia niebezpiecznych narzędzi.

Jak działają opaski zaciskowe do tamowania krwotoków? Ten środek opatrunkowy, poprzez ucisk, zamyka światło naczyń krwionośnych, tamując krwawienie. Ryzykiem jest możliwość niedotlenienia lub martwicy, jednak przy zagrożeniu utraty życia na skutek wykrwawienia, jego zastosowanie jest całkowicie uzasadnione – stan wyższej konieczności.

Krwotoki z kończyn, zwłaszcza w warunkach bojowych, są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Stazy taktyczne, to niewielkie akcesorium, łatwe i szybkie w stosowaniu, które może im skutecznie zapobiec. Ten środek opatrunkowy jest jednym z najpopularniejszych stosowanych w pierwszym etapie protokołu MARCHE, głównie za sprawą swojej skuteczności.

Stazy taktyczne występują w wielu modelach i wariantach. Różnią się materiałem, sposobem wykonania i wykończenia. Bezwzględnie jednak należy wybierać opaski zaciskowe wysokiej jakości, które sprawdzą się w ekstremalnych warunkach. Staza taktyczna należy do kategorii sprzętów ratujących życie.

Na polskim rynku najpopularniejszymi modelami staz taktycznych są CAT Gen7, MAT oraz SOFT, z czego ta pierwsza – Combat Application Tourniquet (CAT) – cieszy się największym uznaniem w środowisku wojskowym i doczekała się już siódmej generacji.

Podstawowym celem stazy taktycznej jest kontrola krwawienia poprzez zablokowanie przepływu krwi w danym obszarze ciała. W sytuacjach masywnych krwawień, gdzie tradycyjne metody tamowania krwi okazują się niewystarczające, opaska zaciskowa staje się kluczowym narzędziem ratowniczym. Jest to skuteczna metoda, zwłaszcza w warunkach pola walki czy innych sytuacji, gdzie dostęp do pełnowymiarowej opieki medycznej może być ograniczony.

Opatrunki typu izraelskiego

Opatrunki typu izraelskiego to kolejne sprawdzone środki opatrunkowe wykorzystywane w pierwszej pomocy na polu walki. Tego rodzaju opatrunki osobiste zabezpieczone są hermetycznym opakowaniem. Wyposażone są w plastikowe elementy odpowiedzialne za docisk w obrębie zranienia, co w efekcie może skutecznie zatamować silne krwawienie.

Opatrunki izraelskie doskonale spełniają swoje zadanie – nawet w krytycznych warunkach bojowych, geograficznych i klimatycznych. Mogą być stosowane jako opatrunek indywidualny, ale też uciskowy i wspomagający. Mają formę bandaża, który pozwala nie tylko zaopatrywać krwotoki, ale i rany – również te powstały w trudno dostępnych miejscach, chociażby w okolicach pachwin.

Większość tego typu produktów posiada konstrukcję (klamrę), która umożliwia ich założenie jedną ręką. Klamra daje również możliwość zmiany kierunku bandażowania, natomiast przypinka przeciwdziała przemieszczaniu się opatrunku i przypadkowemu rozwinięciu. Pakowane są w hermetyczne, próżniowe i wodoodporne opakowania, które jednocześnie posiadają odpowiednie nacięcia, pozwalające szybko rozpakować, a następnie użyć produkt.

Opatrunki hemostatyczne

Opatrunki hemostatyczne są innowacyjnym rodzajem środków opatrunkowych, które – dzięki zawartości substancji hemostatycznych – skutecznie hamują krwawienie i minimalizują utratę krwi. Pierwotnie były dostępne pod postacią proszku, który stosowano bezpośrednio na ranę, z czasem jednak, na potrzeby wojskowe, powstały gotowe opatrunki nasączone hemostatykami, które są bardziej praktyczne i wygodne w użyciu na polu walki. Składnikiem aktywnym większości opatrunków hemostatycznych jest chitosan (chitozan), pochodna chityny. Ten polisacharyd najczęściej pozyskiwany jest z pancerzy skorupiaków.

Opatrunek hemostatyczny przyspiesza wiązanie płytek krwi i tworzenie się skrzepu. Jednocześnie, oprócz działania tamującego, wykazuje właściwości bakteriostatyczne, co znacznie minimalizuje ryzyko potencjalnych zakażeń. Jego działanie jest więc wielokierunkowe: hamuje krwotok, uszczelnia ranę, absorbuje krew, chroni przed zakażeniem i infekcjami. Zasklepia ranę w bardzo szybkim czasie.

Opatrunki hemostatyczne występują w wielu rozmiarach – do stosowania na mniejsze i większe rany. Jeśli chodzi o cele ratownictwa taktycznego, mają służyć przede wszystkim opatrywaniu mocno krwawiących ran, również tych związanych z uszkodzeniem tętnicy. Są również doskonałym rozwiązaniem w sytuacjach, gdy rana jest zanieczyszczona.